εδαφικός υδροφόρος ορίζοντας

Υπόγεια δεξαμενή όπου συγκεντρώνονται τα νερά που πέφτουν στην επιφάνεια της γης. Αυτά τα νερά προέρχονται από τα ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα (βροχές, χιόνια, χαλάζι, κλπ.), τα οποία διεισδύουν μέσα από τα χαλαρά προσχώματα και τα αποσαθρωμένα επιφανειακά πετρώματα και συγκεντρώνονται στο εσωτερικό του γήινου φλοιού. Μόλις συναντήσουν υδατοστεγές πέτρωμα η κάθοδός τους σταματά, επειδή δεν μπορούν να προχωρήσουν βαθύτερα, και συναθροίζονται στην επαφή των υδροπερατών με το υδατοστεγές πέτρωμα. Το υδατοστεγές αυτό πέτρωμα είναι ο πυθμένας του ε.υ.ο. Οι ε.υ.ο. σχηματίζονται σε μικρά βάθη κάτω από την επιφάνεια της γης. Συνήθως βρίσκονται σε βάθος 10-30 μ. και σπάνια φτάνουν έως τα 50 μ. Υπάρχουν στις πεδινές περιοχές, που έχουν μικρό ύψος πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας (πεδιάδα της Λάρισας, αργολική πεδιάδα) ή σε λεκανοπέδια (π.χ. της Αττικής). Επίσης σχηματίζονται σε ορεινές περιοχές, στα υψίπεδα και τα οροπέδια (π.χ. της Αρκαδίας, του Λασιθίου Κρήτης). Το ύψος της υδάτινης επιφάνειας του ε.υ.ο. διαφέρει από τον έναν ορίζοντα στον άλλο, ενώ διαφέρει και στον ίδιο ορίζοντα, αλλά σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Έτσι, σε υγρές περιόδους (περίοδοι βροχών) η στάθμη ανέρχεται, ενώ σε ξηρές κατέρχεται. Η μορφή του πυθμένα του ε.υ.ο. προσομοιάζει στη μορφή της επιφάνειας του εδάφους, κάτω από την οποία σχηματίζεται ο ε.υ.ο.· παρακολουθεί τις εξοχές και τις εσοχές του εδάφους (λόφοι, κοιλάδες κλπ.) και συμπεριφέρεται με τον ίδιο τρόπο. Έτσι, κάτω από μια πεδιάδα ο πυθμένας του ε.υ.ο. είναι περίπου οριζόντιος. Κοντά στη θάλασσα η στάθμη του ε.υ.ο. βρίσκεται ψηλότερα από την επιφάνεια της θάλασσας και κλίνει πάντοτε προς αυτήν. Η άντληση του νερού των ε.υ.ο. γίνεται με φρέατα ή υπόγειες στοές. Σε πολλές περιοχές η επιφάνεια του εδάφους τέμνει την υδάτινη στάθμη του ε.υ.ο., με αποτέλεσμα να σχηματίζονται πηγές. Για να έχει ένα φρέαρ μέγιστη απόδοση αντλούμενου νερού, πρέπει να διασχίζει ολόκληρο τον ε.υ.ο. μέχρι το υδατοστεγές πέτρωμα.